بهارستان جامی
$20.00جامی، دانشمند بیبدیل قرن نهم هجریِ قلمرو تمدّنیِ مشرق زمین، شخصیتی است دایرةالمعارفی که آئینۀ تمامنمای علوم معقول و منقول زمانش به شمار میرود؛ علومی که از فراسوی قرون هنوز هم بر تارک زمان میدرخشد و هرچه زمان میگذرد بر ارزش و بهای این میراث عظیم علمی – ادبی افزوده میشود.
جامی را آخرین شاعر عهد تیموری و بزرگترین ادیب و شاعر فارسی زبان پس از حافظ میدانند که با وجود کثرت شاعران زمان خود و غلبۀ روح شعر بر مجاری حوادث و تحولات اجتماعی آن زمان، امّا با این وجود هیچ شاعری به برازندگی وی در عصرش و زمانههای پسین قد بر نیفراشته است.
جامی کتاب «بهارستان» را که شاهکار ادب منثور و منظوم فارسی به شیوۀ گلستان سعدی است برای فرزندش ضیاؤالدّین یوسف نگاشت و سپس به رسم معمول آن روزگار به امیر علمدوست و ادبپرور زمانش سلطان حسین بایقرا اهدا کرد. همچنانکه او کتاب «فوائدضیائیّه» معروف به شرح ملاجامی در علم نحو را که اثر علمی بیبدیل وی در ادبیات زبان عربی است و تا هنوز در همه حوزههای علمیۀ مشرق زمین تدریس میشود نیز به نام این فرزند مهر آوندش به رشتۀ تحریر آورده است.
1 دیدگاه برای شیههی رخش
نوید صدیقی –
برای دوست خوبم ذبیح مهدی برای خلق داستان بسیار متفاوت و جذابش شادباش میگویم. تقریباً در تمام مراحل نگارش این نوشته، شاهد وسواس و ژرفنگریهای ذبیح بودم. او دست خواننده را میگیرد و به یک دفتر ساده در یکی از ادارات کابل میبرد و در پشت ماجراهای پیشِ پا افتاده، مفاسدی را به نمایش میگذارد که تا به حال از وجود آن کمتر کسی آگاهی دارد.
در این داستان با شاعرانی آشنا میشویم که شعرشان را کسانِ دیگر میسرایند و با «ورجاوندانی» سروکار پیدا میکنیم که در یک زد و بند مافیایی به این مقام رسیدهاند و «فرهنگی» به شمار میروند. شاید هر کدام ما در دفاترِ خود یک رئیس مانند «دیپلوم انجنیر قطبالدین غزل یوسفی» داشتهایم که ما را مجبور به سرودن شعر یا نوشتن داستان کرده باشد.
البته، این یکی از لایههای چندینگانهی داستان است. در لایهی دیگر که تقریباً داستانی است مجزا، با فردوسی پیر روبرو میشویم که دارد داستان رستم و اسفندیار را میسراید. او با خودش درگیر است که چگونه اجازه بدهد، اسفندیار رویینتن رستمِ دستان او را از میان بردارد. رستم فردوسی را محاکمه میکند و جنگ با اسفندیار را دور از انصاف و نابرابر میداند. در اینجا شاهد جنگ خونینی هستیم که هردو جنگجو همدیگر را از ته دل دوست دارند و مهمتر از آن اینکه، فردوسی هردو قهرمان خودش را عاشقانه میستاید. ناگزیریهای فردوسی برای از میان برداشتنِ یکی از قهرمانان، او را در حد جنون اذیت میکند. او تمام منابع و مآخذ خود را زیر و رو میکند تا مگر چیزی به نفعِ رستم در این کارزار به دست بیاورد. او حتا رستم را وا میدارد که به بلخ برود و کتابی را که گمان میرود روایت متفاوتی از جنگ رستم و اسفندیار ارائه کرده باشد، به طوس بیاورد. او در این مسیر رستم را از هفت خانِ اسفندیار میگذراند…
لایههای دیگرِ داستان را نمیخواهم لو بدهم و لذت خوانش این کتاب زیبا را از شما بگیرم. فقط این را باید بگویم که از مجموعِ لایههای این اثر، داستانِ منسجم و یکپارچهای به دست میآید؛ مانند بهم پیوستنِ جویچههای باریک آب که سرانجام رود متلاطمی را میسازند.
ذبیح توانسته است صحنههای ماندگاری خلق کند که پیش از این در ادبیات داستانی ما، شاید کمتر سابقه داشته باشد. این دستآورد را برای او از صمیم قلب تبریک میگویم.