من زنی‌ام که نطفه‌ام را در شبِ تاریک دریده‌ام، در میان دود و باروت روییده‌ام. مردمم با خونِ مردگان، تنم را شستشو داده‌اند و عطرِ آتش را بر پوستم پاشیده‌اند. هاوان…هاوان اذان به گوشم خواند، و غنچه‌های نارسِ آرامش را از آغوشم ربود. تکه‌پارهٔ کفنِ مردگان قنداقم شد و فریادها و مرثیه‌های یتیمان، لالایی‌ام.
هان!
من، انسانی‌ استم از نسلِ جنگ، دود، درد.
تنم، روحم، و حتی دردم از فرطِ جنگ، درد می‌کند و خسته است. اما… عشق هنوز در من آفتابی است و شعر امید و آزادی در رگ‌هایم می‌جوشد و آرام‌آرام تقدیر مه‌آلود را می‌درد و خود را به سپیدی‌های بی‌پایانِ فردا می‌رساند.

کتاب علمی/ عامه فهم آگاهیبخش دست داشته ترجمه نوشته‌های داکتر اسکندر بایارف، دانشمند تاتاری است که به سال‌های 2012 تا 2014 در کهکشان انترنتی در باره توده‌های اروپاییدی و نیاکان تورکان و مغولان باستان پخش نموده بود. ما در همان سال‌ها این نوشته‌ها را ترجمه و در برگه فیس بوکی خود همرسانی کرده بودیم.
در کتاب دست داشته، هشت مقاله از مقاله‌های داکتر بایارف را که در سایت «دشت زویران» به زبان روسی نشر شده بود، ترجمه و آورده ایم.
داکتر اسکندر بایار (الکساندر بویارف)- پژوهشگر تاتاری، نویسنده کتاب پر ارزش «تاریخ پنهان تاتارستان»، از دانشمندان نواندیش و پر تلاشی‌اند که کوشیده‌اند با شالوده شکنی و هنجارشکنی، با دید نوینی، بیرون از تنگ نگری‌های تباری، زبانی و آیینی به تاریخ بنگرند. در سال‌های اخیر، پس از آن که دانشمندان چینی و جاپانی شرح و تفسیرهای تازه‌یی بر کتاب 24 جلدی تاریخ چین باستان (ائرشی سی شی) نوشتند و علم نسب شناسی (ژنیتیک) به شگوفایی رسید و پژوهش‌های تازه زبانشناسیک، سکه شناسیک، انسانشناسیک و ده‌ها علم دیگر دامنه یافت، و دستاوردهای کاوش‌های باستانشاسیک در دسترس عامه مردم قرار گرفت، دست به کار شد و در تارنمای وزین «دشت زویران» ده‌ها مقاله گرانسنگ نوشت.

سرکوب و استعمار زنان و فشارهای اجتماعی واقع بر آنان، خاص جوامع عرب و خاورمیانه، و یا ممالک جهان سوم نیست. پدیده‌های مزبور در واقع عناصر جدایی‌ناپذیر نظام‌‌های حاکم بر بیشتر نقاط جهانند، خواه آن نظام‌ها فئودالی و عقب‌مانده باشند، خواه صنعتی و متأثر از ژرف‌ترین اثرات یک انقلاب علمی و فنی. مشکلات و وضعیت کنونی زنان جوامع معاصر مولود جنسیت و طبقه، و به‌عبارت دیگر مولد آن دسته از تحولات تاریخی است که مرد را بر زن، و طبقه‌ای را بر طبقه‌ی دیگر، برتری و تسلط داده است.

با این همه هنوز دانشمندان، نویسندگان، رهبران اجتماعی و سیاسی‌ای که دیدگان خود را بر این واقعیت می‌بندند، کم نیستد. اینان امید آن دارند که میان مبارزات سرسختانه‌ی زنان برای رهایی از اسارت و قیام به‌هم پیوسته‌ی مردان و زنان همه‌ی نقاط جهان بر علیه ساختار کنونی جوامع، شکاف و جدایی بیندازند. اما در واقع هیچ‌چیز جز همین تحول بنیادی ساخت جامعه استثمار طبقاتی داخلی و خارجی، و در عین حال برتری مرد بر زن را در جامعه و در خانواده‌ای که خشت اول مناسبات پدرسالارانه طبقاتی است، پایان نمی‌دهد. خانواده پدرسالار سرچشمه‌‌ی تمامی ارزش‌ها و مقدساتی است که علیرغم فراز و نشیب‌های گوناگون جوامع انسانی، نظام ستم طبقاتی و پدرسالاری را از آغاز تا امروز نیرو و تداوم بخشیده است.

محافل ذی‌نفوذ جهان و خصوصاً وابستگان امپریالیسم غرب مسائل زنان عرب را به طبیعت اسلام و ارزش‌های خاص آن نسبت می‌دهند. آنان همچنین عقب‌ماندگی ممالک عربی در جهات گوناگون را عمدتاً محصول عوامل مذهبی و فرهنگی و حتی خصوصیات ذاتی روحی و روانی مردمان عرب وانمود می‌کنند. به‌زعم آنان عقب‌افتادگی کشورها هیچ ربطی به‌عوامل اقتصادی و سیاسی و در رأس آنها استثمار و غارت وحشیانه‌ی منابع و ثروت‌های کشور عقب‌افتاده به دست خارجیان ندارد. آنها میان رشد و توسعه و ترقی با آزادی سیاسی و اقتصادی هیچ پیوندی مشاهده نمی‌کنند.

برای کسانی که با مطالعات تاریخی، اتنوگرافی وفرهنگ و تمدن‌های انسانی سروکار دارند، شاید شناخت تاریخی و کارکردهای فرهنگی و تمدنی تاجیکان در پویه تاریخ بی‌نیاز از اثبات باشد؛ اما برای پاسخ گفتن با عرف ناشکیبای هویت‌زدایی تبارها و تصرفات فرهنگی – تاریخی که طی یک‌صد سال اخیر از سوی نگارش‌گران با سفارش و فرمایش‌های دولتی افغانستان ارایه گردیده و در آثار کتبی برخی از همسایه‌گان انعکاس یافته است، نمی‌توان دست بالای دست نشست و همه آنچه را که در باب تاریخ، زبان، هویت فرهنگی و تباری تاجیکان گفتند و می‌گویند، مسکوت و بی‌پاسخ بگذاریم و نسبت به سیر کاروان تاریخ و پایه‌گذاران فرهنگ و تمدن تاجیکان بحیث پیش‌کسوتان فرهنگ دیرین سال بومی این سرزمین بی‌تفاوت بنشینیم. زیرا این بی‌نیاز از اثبات است که وقتی می‌خواهی جمعیتی را بشناسی، تاریخ آن را بخوان. طبیعی است که در نبود تاریخ مدون هر قوم و ملتی به قرینه‌سازی و حدس و گمان روی می‌آورند و دریافت‌های ذهنی خود را به خورد جامعه عرضه می‌کنند که این امر برای تاریخ‌نگاری آینده و کتمان واقعیت‌ها بسیار خطرناک بوده می‌تواند.

ماجرای کاریکاتورهای محمد و ظهور داعش در آغاز قرن ٢١ بار دیگر پیغمبر اسلام و نهاد خلافت را در محراق و سرخط اخبار قرار داد. ناراحتی و رنجی که در نتیجۀ پی‌­آمد و تفرعات این دو حادثه از دین اسلام در روزگار ما ساری است اکثراً خود را با تداعی مصرانۀ دو پرسش عمده تبارز می­‌دهد: آیا اسلام با مدرنیته (دموکراسی، آزادی، مساوات، وغیره) سازگار و همخوان است یا نه؟ و آیا خشونتی که این دین بر می­‌انگیزد (و مسلمان و غیرمسلمان هر دو قربانی آن می­‌گردند) یک کژرفت ناشی از تعصب افراطی است یا بخش لاینفک برنامۀ ژنیتیک اسلام؟
این اثر کوچک تلاشی است برای یافتن پاسخ به این دو پرسش از طریق کاوش (از دید تاریخی، نه از دید اعتقادی) خاستگاه‌های دوگانۀ اسلام، یعنی زندگی محمد رسول‌الله و تکوین پرآشوب نهاد خلافت. با رسیدن به این فهم که سایۀ ­نماهای نامفهوم و ترسناکی که «اسلام راستین» در روزگار ما به گردش انداخته است جز برون‌فکنی اشباح گذشته نیستند. خواننده بهتر خواهد توانست چون و چرای معضلات جهان اسلام امروزی را درک کند…